قدیمی ترین منبر ایران را در مسجد جامع شوشتر ببینید - وبلاگ معمای ویژه

به گزارش وبلاگ معمای ویژه، مسجد جامع شوشتر

ایران مساجد قدیمی زیادی دارد که قدمت هر کدام از آن ها به بلندای تاریخ است و در شهرهای مختلف ایران پراکنده هستند. یکی از این مساجد تاریخی در شهر شوشتر قرار گرفته است، مسجدی که ساختش به 1200 سال قبل برمی شود و قدیمی ترین منبر ایران را در خود جای داده است. روح معنوی و معماری خاص این مسجد آن را به یکی از دیدنی ترین جاذبه های این شهر تبدیل نموده است. در ادامه خبرنگاران را همراهی کنید تا درباره مسجد جامع شوشتر بیشتر بدانید.

در خیابان مسجد جامع شوشتر مسجدی تاریخی و زیبا قرار گرفته است که سنگ بنای اولیه اش در زمان خلیفه عباسی المعتزبالله گذاشته شد و بالاخره بعد از چندین سال ساختش در زمان خلیفه عباسی المسترشد بالله کامل شد. بنای کلی این مسجد که در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است شامل دو محراب خارجی و داخلی است که 12 ستون در شمال و 8 ستون در جنوب آن را دربرگرفته است. برای تماشای این مسجد باشکوه باید به نواحی غربی شهر بروید جایی که حضور این مسجد عطر و بوی تاریخ را به این قسمت از شهر پیچانده است. با استناد به کتاب های تاریخی معین است که ساخت این مسجد در سال 254 قمری یعنی در زمان امامت امام حسن عسگری (ع) آغاز شده و بعد از مدت ها در چند سال بعد درست شده است. حتما برایتان جالب است که بدانید این مسجد با تاریخ بلند 1200 ساله اش دومین مسجد جامع قدیمی ایران است و بعد از مسجد جامع یزد، کهن ترین مسجد جامع ایران به شمار می رود. در اینجا با مسجدی روبرو می شوید که بیش از 1000 سال را پشت سر گذاشته و امروز مالکیت اش با اداره اوقاف است.

این طور که از شواهد برمی آید مسجد در ابتدا به سبک عربی یک شبستان در سمت قبله داشته است شبستانی که کاملا تیرپوش بوده اما با گذشت زمان و در سال 1088 بخش هایی از این تیرها از بین رفت برای همین بر روی پایه های سنگی، طاق های آجری شکل گرفت و شبستان را کاملا در برگرفت. با توجه به این تغییراتی که در زمان صفوی بر روی این مسجد رخ داده چیزی که امروز از این مسجد می بینیم بنایی است که بیشتر برای دوره صفوی و روزگاران پس از آن است و تنها چیزهایی که از بنای اولیه به جای مانده شامل این موارد است: نقشه ساختمانی، بخش هایی از کتیبه دیوار نزدیک قبله، دیوار شرقی ای که بین گلدسته و منار قرار گرفته است و منار که ساختش به قرن 8 برمی گردد.

در طراحی این مسجد چیزی که بیشتر از همه جلب توجه می نماید و تاثیر زیادی در جذابیت مسجد دارد 12 ستون در شمال و 8 ستون در جنوب است که هر کدام از آن ها تقریبا 5 متر ارتفاع دارند. دقت در طراحی و معماری این مسجد نشان می دهد که ساخت قوس طاق ها، ایوان بلند و شبستان برای زمان ساسانیان است پس این مسجد در زمان اوایل اسلام ساخته شده است. مسجد ستون های قطور دارد که قطر هر کدام از آن ها بیش از 1/5 متر است و در محوطه خارجی اش حیاطی بزرگ جلب توجه می نماید.

بیشتر قسمت های مسجد از سنگ و آجر ساخته شده و نکته جالب توجه اش وجود منبری در آن است که می گویند قدمتش 700 سال است و منبری قدیمی تر از آن در ایران وجود ندارد. در قسمت راست این منبر نوشته هایی به خط کوفی دیده می گردد. مردم این ناحیه این منبر را مقدس می دانند و در روزهای معینی از سال با روشن کردن شمع روی آن نذر و احتیاج می نمایند. در سالیان گذشته یک بار این منبر دچار آتش سوزی شد و کتیبه ها و منبر چوبی اش به وسیله اداره میراث فرهنگی شوشتر بازسازی شد. قدیمی ترین کتیبه این مسجد برای قرن چهارم هجری است و این طور که از آن بر می آید مردم این شهر برای گاو و گوسفند هیچ مالیاتی پرداخت نمی کردند.

برای ساخت مسجد به آب و هوا هم توجه شده به طوری که دو محراب در مسجد ساخته شده؛ یکی در بیرون و دیگری در داخل. همین که هوا سرد می شد مردم از محراب داخلی استفاده می نمایند و محراب خارجی هم برای ماه های گرم سال است. پایه های پافیلی این محراب آینه ای تمام نما از معماری قبل از اسلام آن است. سقف این محراب چنان استادانه و بامهارت آجرچینی شده که بر روی آن نقش 12 نام علی (ع) کاملا جلب توجه می نماید. معماری ویژه ای که برای این مسجد به کار رفته باعث شده بود که در قرن های آغازین بعد از اسلام شوشتر مرکزیت ویژه داشته باشد.

شبستان مسجد 48 ستون سنگی دارد که بین همه این ستون ها سقف های گنبدی شکل وجود دارد. در این شبستان به غیر از منبر چوبی کتبه هایی به چشم می خورد که بر روی آن ها با خط کوفی، ثلث و نستعلیق متن های نوشته شده است. دیوارهایی که محدوده بیرونی مسجد را شکل داده اند شامل ستون های سنگ تراشیده با طاق های رومی بلند هستند. در قسمت شرقی مسجد بقایای مناره ای وجود دارد که در قرن هشتم ساخته شده اما امروز قسمتی از آن از بین رفته و فقط 16 متر از آن به جای مانده است. در بالای این مناره لوحی سنگی هست که شرحاتی درباره بانی ساخت این مناره بر رویش آمده است. خلیفه عباسی با ساخت هر قسمتی از این مسجد کتیبه ای را در شرح آن در قسمت های مختلف مسجد می گذاشت که امروز فقط 19 تا از آن کتیبه ها به جای مانده و خیلی هایشان در بازسازی هایی که در دهه 40 انجام می شد از بین رفتند. در سمت شرقی صحن مسجد دو قبر دیده می گردد که قبر مولف تذکره شوشتر و پدرش است.