ثبت جهانی کاروانسراهای استان سمنان زمینه ساز جذب گردشگران خارجی
به گزارش وبلاگ معمای ویژه، از شش کاروانسرای استان سمنان که در فهرست یونسکو ثبت شده اند، سه کاروانسرا در شهرستان میامی، دو کاروانسرا در شهرستان سمنان و یک کاروانسرا در شهرستان گرمسار واقع شده اند.
به گزارش وبلاگ معمای ویژه، شگفت آنکه علیرغم عملکرد یکسان کاروانسراهای ایرانی هیچ کدام آن ها از طرح تکراری برخوردار نیستند. حتی در دوران صفویه که بیشترین تعداد کاروانسراهای ایرانی از آن به یادگار مانده است دو طرح و نقشه همسان هم نمی توان یافت. علت آن را باید در ذوق و هنر معماران ایرانی یافت. اگر شعر فردوسی و حافظ و سعدی و مولوی همسان هم شد نقشه دو کاروانسرا را هم همسان می توان یافت. اینجا ایران است و این هنرمند معماری ایرانی است که خوش ندارد از کار خود یا دیگری تکرار کند. اینجا هر شعری یا هر اثر معمارانه ای یکتاست و بی بدیل.
در عصرگاهان روز 26 شهریورماه در چهل و پنجمین نشست شورای جهانی ثبت و ابنیه سازمان علمی و تحقیقاتی ملل متحد (یونسکو) که در شهر ریاض مرکز کشور عربستان برگزار گردید، پرونده 54 کاروانسرای ایران در این نشست مطرح و با اکثریت آراء به تصویب رسید. 54 کاروانسرای ثبت شده در لیست جهانی یونسکو متعلق به استان های سمنان، اصفهان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، قم، تهران، یزد، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، فارس، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کرمان، اردبیل، گیلان، مرکزی، البرز، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، لرستان، قزوین است که از این 54 کاروانسرای ایران، شش کاروانسرا متعلق به استان سمنان است. از شش کاروانسرای استان سمنان، سه کاروانسرا در شهرستان میامی، دو کاروانسرا در شهرستان سمنان و یک کاروانسرا در شهرستان گرمسار واقع شده اند. کاروانسراهای قصر بهرام گرمسار، سنگی و آجری آهوان سمنان، میامی، عباس آباد میامی و بزرگ ترین کاروانسرای ایران، میاندشت میامی از استان سمنان در لیست جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند.
کاروانسراهای ثبت جهانی شده استان سمنان
- کاروانسرای قصر بهرام گرمسار: کاروانسرای قصر بهرام گرمسار مربوط به دوره ساسانی است و به وسیله شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده است. این بنا سپس به وسیله شاه عباس صفوی بازسازی شده و به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است. این مکان تاریخی در جنوب گرمسار، جنوب شرقی شهر جوادآباد شمال دریاچه نمک واقع شده است. این اثر در تاریخ 13 اردیبهشت 1354 با شماره ثبت 1059 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- کاروانسرای شاه عباسی عباس آباد میامی: کاروانسرای شاه عباسی عباس آباد میامی مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان میامی، روستای عباس آباد واقع شده و این اثر در تاریخ 14 تیر 1366 با شماره ثبت 1726 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- کاروانسرای میامی: کاروانسرای میامی مربوط به دوره صفوی است و در میامی، خیابان امام رضا واقع شده و این اثر در تاریخ 17 اردیبهشت 1365 با شماره ثبت 1718 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- کاروانسرای آهوان: مجموعه کاروانسرای آهوان یکی از بناهای مهم مسیر جاده ابریشم و از جاهای دیدنی سمنان محسوب می گردد. این مجموعه دارای دو کاروانسرای سنگی و آجری است که از یکدیگر صد متر فاصله دارند. فاصله زمانی ساخت این دو کاروانسرا به 1000 سال می رسد. کاروانسرای سنگی متعلق به دوران پیش از اسلام و زمان ساسانیان در تاریخ 14 تیرماه 1366 به شماره 1727 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است و کاروانسرای آجری متعلق به دوران صفویان در تاریخ اردیبهشت 1356 به شماره 1373 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است. این مجموعه کاروانسرا در 42 کیلومتری شرق شهر سمنان قرار گرفته است.
- کاروانسرای میاندشت میامی: کاروانسرای میاندشت میامی با قدمتی 400 ساله مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار به عنوان بزرگ ترین مجموعه کاروانسرای ایرانی در فاصله 40 کیلومتری شرق میامی قرارگرفته است و این اثر در تاریخ 14 شهریور 1356 با شماره ثبت 1439 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
رابطه ثبت جهانی با جذب توریستان خارجی
با اجرای سیاست توسعه متوازن توریستی در پهنه استان پهناور سمنان در سال های اخیر، ثبت شش کاروانسرای استان سمنان در لیست جهانی یونسکو می تواند نقش مهمی در توسعه پایدار استان ایفا نماید و این ثبت شروعی برای حفاظت ویژه از کاروانسراهای استان سمنان و تبدیل آن ها به عنوان مقصد توریستی و پژوهشی برای محققان، پژوهشگران، توریستان ایرانی و خارجی است.
ثبت جهانی نتایج زیادی دارد و حتماً باید از دستاوردهای ثبت جهانی آثار استفاده کرد. به عنوان مثال آثاری را که ثبت جهانی شده اند می توان به عنوان مظاهر جذب توریست و نماد تاریخ و هویت ایران اسلامی معرفی کرد.
ثبت جهانی نقشی مهم در انعکاس هویت، اصالت و ریشه یک کشور دارد و علاوه بر آن توریستان خارجی برای انتخاب مقصد توریستی به آثار معرفی شده از سوی یونسکو به عنوان یک مرجع معتبر مراجعه می نمایند و ورود نام یک استان و کشور در لیست ثبت جهانی، فرصت و شانس جذب توریست خارجی را افزایش می دهد. ثبت جهانی این آثار ارزشمند تاریخی که نماد تفکر والای فرهنگی و مالی نیاکان است می تواند به معرفی جهانی استان سمنان گردد. امید می رود تا با افزایش روند ثبت ملی و جهانی آثار تاریخی ضمن حفاظت از کالبد و تزئینات این آثار ارزشمند که نماد فرهنگ و هنر والای نیاکان است، بتوانیم به توسعه اقتصاد محلی نیز دست یابیم، زیرا معتقدیم همه مردم جوامع محلی در منطقه ها مختلف استان این حق رادارند تا از مواهب صنعت پاک توریستی بهره مند شوند.
احیای کاروانسراها و ثبت ملی و ثبت جهانی آن ها از جنبه های مختلف می تواند به توسعه منطقه ها مختلف استان از سه منظر میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی منجر گردد. به گونه ای که وجود این کاروانسراها در جاذبه های مختلف و احیای آن ها در قالب اقامتگاه سنتی، مراکز فروش صنایع دستی و مواردی از این دست می تواند به افزایش تردد توریستان در محدوده این آثار تاریخی گردد؛ از سوی دیگر احیای این مجموعه های تاریخی ضمن حفاظت از مواریث ارزشمند فرهنگی می تواند به توسعه گونه های توریستی به ویژه توریستی فرهنگی و توریستی طبیعت گردی منجر گردد و این در حالی است که بسیاری از این کاروانسراها در مسیرهای جاده ای و در اقلیم های گوناگون طبیعی اعم از کویر، دشت واقع شده و همین نکته باعث می گردد توریستان علاقه مند به گونه های سفرهای از این دست به این مجموعه های تاریخی جذب شوند.
در استان سمنان غیر از این شش کاروانسرا، جنگل ابر و بخشی از راه آهن سراسری دو اثر دیگری هستند که در لیست جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند و در معرفی این استان به توریستان داخلی و خارجی نقش مؤثری دارند.
صنعت توریستی رشد مالی، اشتغال زایی و ... را به همراه دارد که همگام با شعار سال است و باید جهانی اندیشد و استانی عمل کرد و از توان های بین المللی برای پیش برد اهداف و توسعه توریستی استان بهره برد، پس آنچه نباید از فکر ها دور بماند برنامه ریزی به منظور بهره برداری بهینه از امتیاز ثبت آثار تاریخی و طبیعی استان سمنان در لیست میراث جهانی است.
منبع: دنیای سفر